‘Ā’ai nō Matavai, te mata ‘o te vahine – Mahina

Hou i tae mai te mau peu papa’ā, te rave nei te mau mā’ohi i Matavai i te tahi mau ‘ohipa ‘o te mata. ‘Eie te hō’ē ‘ā’ai nō Matavai i Mahina, pae’au nō te parau ‘o te hipahipara’a. I tera ra tau aore e hi’o. Teie ia te  rave’a ra ‘o te mau pōti’i nō te hipahipa. E haere rātou i te hō’ē vahi pae mou’a nō te fa’anehene ia rātou.

Nō te aha i pi’ihia ai : « Matavai » ?
E aha te aura’a ‘o teie i’oa ?

Hou tō Tahiti i te fāra’a mai, i te orara’a tīpe’e, te vai ra te hō’ē vāhi, e hipahipara’a nō te mau māhine. Mai te tahera’a atu te pape i roto i te miti, ‘e i te vahi te reira taua apo’o pape ra, e toru hanere pae ‘ahuru metera i te roara’a. I taua tau ra, ‘aore e hi’o nō te hipahipara’a. Nō te mā ho’i ‘o teie vai, ia hi’o atu ‘oe i roto, e puta roa tō ‘oe hoho’a. Nō reira , e ti’a te mau tamahine apī i reira, e hipahipa ai. Na reira ato’a te mau vahine a te mau tahu’a, ‘e te mau ti’a fa’atere nō te ari’i, e haere ato’a i reira.

I te hō‘ē mahana, ‘ua haere ato’a ‘o Hina i roto i teie nei puna, nō te hopu, ‘e nō te hipahipa ato’a. E ‘atira’a ‘ava’e ia tera pō. Hi’o a’era tōna mata i te ‘atau, ‘ite atu ra ‘oia e, e rave rahi mau poti’i te haere mai ra, hō’ē a peu e rave. Nā reira ‘oia i te paraura’a i tōna mau teuteu : « Te topa nei au i teie hopuna, te mata nō te vahine ». I te maruapō, ho’i atu ra ‘oia i tōna pūhapara’a i Fareroi. Fa’ati’a ihora ‘oia i tāna tāne, te ‘aito ia i tera ra tau, i te ‘ohipa tāna i ‘ite. Pahono mai ra te ari’i iā na :

E Hina ‘o tā‘u purotu !
E Hina ‘o tā‘u ora !
E Hina o tā‘u ha’amāhara’a !
Te ha’amāhara’a o to’u hina’aro
Te pehepehe ra ‘oa « te mata o te vahine »
E ‘ere anei nā te mata i fa’a’ite i te vai ?
E ‘ere anei nā te vai i fa’a’ite i te mata ?
Aore mata, aore e vai
Aore vai, aore e mata
E Hina o tā‘u purotu !
Tera mai to taua here !

Mai te tau ‘e te tau, ‘ua ‘a’ano taua parau ra. Riro atura taua anavai ra , i te i’oa ‘o Matavai. E tahe atu teie anavai pape, nā roto i te ‘ōtu’e ra ‘o Tefauroa. I teie nei mahana, te parauhia nei te ‘ōtu’e nō Matavai.

‘A’ai no Matavai na roto i te reo farani : légende de Matavai